Bloeddrukmeter valt van zijn voetstuk

Het is ruim een eeuw geleden dat de Italiaanse internist en kinderarts Scipione Riva-Rocci de kwik-sfygmomanometer ontwikkelde. Dankzij zijn relatief eenvoudige gebruik heeft de bloeddrukmeter bij veel huisartsen een plek op de spreekkamertafel verkregen. Een grote groep patiënten is inmiddels geneigd de meter te zien als een soort van glazen bol waarmee de dokter – analoog aan eertijds de waarzegster – hun toekomst kan voorzien. Er zijn echter tekenen dat de bloeddrukmeter zijn prominente positie in de spreekkamer spoedig zal moeten inleveren. In het British Medical Journal staan een tweetal bijdragen die in combinatie gelezen de waarde van de bloeddrukmeting danig ondergraven. De eerste betreft een meta-analyse van 147 RCT’s met als belangrijkste conclusies dat alle soorten bloeddrukverlagers coronaire hartziekten en CVA’s in gelijke mate voorkomen en dat de relatieve risicoreductie steeds min of meer hetzelfde is, ongeacht de uitgangswaarde van de bloeddruk en ongeacht de aanwezigheid van hart- en vaatziekten. De auteurs stellen derhalve dat de richtlijnen over cardiovasculair risicomanagement aanmerkelijk vereenvoudigd kunnen worden. Bloeddrukverlaging is vanaf zekere leeftijd bij iedereen van belang; selectie van patiënten door middel van bloeddrukmetingen is niet nodig. De tweede bijdrage betreft de merites van de bloeddrukmeting als zodanig met als belangrijkste conclusie dat een toename van de bloeddruk tijdens controle van de behandeling veel vaker berust op een gewone variatie van dag tot dag dan op een werkelijke toename van de bloeddruk. De conclusie berust op metingen in het kader van een RCT, bij metingen ‘in het wild’ is het vermoedelijk nog erger. Samengevat lijkt het erop dat het titreren van bloeddrukverlagende middelen aan de hand van bloeddrukmetingen een weinig zinvolle bezigheid is. Het lijkt verstandig de meter in de bureaula te stoppen, om hem er voortaan alleen nog uit te halen als het echt nodig is. (Tjerk Wiersma)