Hoe zat het ook alweer met de griepprik?

Na de publicatie van de NHG-Standaard Influenza en influenzavaccinatie in 1993 steeg de vaccinatiegraad onder risicopatiënten tot 77%. Inmiddels is de vaccinatiegraad gezakt naar 50%. Oorzaken lijken de aanhoudende discussie over de effectiviteit van het vaccin en de achterblijvende innovatie van het vaccinatieprogramma. Elders zijn er talloze innovaties in de griepvaccinatie geweest, die aan Nederland zijn voorbijgegaan. We zullen het programma moeten aanpassen.

Niet-deskundige politici, artsen met belangenverstrengelingen en een falend overheidsbeleid domineren de discussie over influenzavaccinatie. Het is verontrustend hoezeer de adviezen van de huidige deskundigen en politici getuigen van een groot gebrek aan wetenschappelijk en helder denkvermogen. Er zijn immers nog steeds geen wetenschappelijke bewijzen voor de werkzaamheid van de griepprik.

Vanuit de hypothese dat griepvaccinatie residuele bescherming biedt tegen griepstammen die later kunnen circuleren, evalueerden we na 25 jaar de langetermijneffecten van een eenmalige griepvaccinatie. Daarvoor gebruikten we de gegevens van een gerandomiseerde placebogecontroleerde trial. Deze trial toonde aan dat griepvaccinatie griep kan voorkomen. Verder gebruikten we de follow-upgegevens van onder andere CBS en Gemeentelijke Basis-administratie om de totale sterfte en de sterfte aan cardiovasculaire of respiratoire oorzaken onder de trialdeelnemers na 25 jaar te berekenen. Met behulp van regressieanalyses bepaalden we de invloed van leeftijd en comorbiditeit op de langetermijnsterfte. Van 98% van de deelnemers konden we de vitale status op 1 januari 2017 achterhalen. In de groep als geheel was er geen aantoonbaar verschil in langetermijnsterfte tussen de interventiegroep (vaccinatie) en de controlegroep (placebo). Wel is er een mogelijk klinisch relevant effect op langetermijnsterfte bij jongere ouderen.