Met het blote oog vaststellen of iemand overgewicht heeft of niet, lijkt zo eenvoudig dat het wegen van de patiënt nog wel eens achterwege blijft. Maar, zelfs ervaren huisartsen lijken bij patiënten met overgewicht en obesitas het gewicht vaak te onderschatten. Dit heeft als gevolg dat ze bij patiënten met overgewicht minder vaak de mogelijkheden van lifestyle interventies bespreken.
Overgewicht is een belangrijke risicofactor voor hart- en vaatziekte, diabetes, artrose etc. Verschillende richtlijnen adviseren om patiënten met overgewicht of obesitas te informeren om via lifestyle interventies tot gewichtsvermindering te komen. Om na te gaan hoe goed huisartsen patiënten met overgewicht kunnen herkennen, lieten Robinson et al. aan ruim 2000 huisartsen en huisartsen-in-opleiding foto’s zien van 15 mannelijke proefpersonen uit verschillende gewichtsklassen. De BMI van de proefpersonen varieerde van 19 tot 34 kg/m2. Deelnemers met een normaal gewicht werden in 80% van de gevallen juist geclassificeerd en met overgewicht in 48% van de gevallen. Bij patiënten met obesitas met een BMI hoger dan 30 werd de diagnose in 34% van de gevallen juist gesteld. Het bespreken van mogelijke interventies op basis van het gewicht wordt niet beïnvloed door de overtuiging van de huisarts of deze interventies al dan niet nuttig zijn en evenmin door de BMI van de huisarts zelf. Ervaren huisartsen lijken het gewicht van hun patiënten wel iets beter in te schatten dan huisartsen-in-opleiding.
De klinische blik lijkt niet altijd even betrouwbaar als we hem langs een objectieve meetlat leggen. De huisarts moet er rekening mee houden dat bij het vaststellen van overgewicht de neiging bestaat om, naarmate patiënt zwaarder is, het uiteindelijke gewicht te onderschatten. Als je echt wilt weten of iemand overgewicht heeft, dan is het beter om naar de weegschaal te kijken dan naar de patiënt.
Robinson E, et al. Visual identification of obesity by healthcare professionals: an experimental study of trainee and qualified GPs. Brit J Gen Prac 2014;703-8.