Persoonsgerichte diabeteszorg leidt niet tot beter zelfmanagement

Het persoonsgerichte consultatiemodel voor de jaarlijkse diabetescontrole is toegespitst op de individuele situatie van patiënten. Shared decision making heeft daarbij een centrale rol. In een Nederlands onderzoek met pre-post design, uitgevoerd tussen november 2015 en maart 2018, werd de invloed van het model gemeten op patiëntactivatie (intrinsieke bereidwilligheid, kennis en vaardigheden voor adequaat zelfmanagement) en klinische uitkomsten. Aan het onderzoek deden 1366 DM2-patiënten mee, uit 47 huisartsenpraktijken en 6 ziekenhuizen (gemiddelde leeftijd 66 jaar; mediaan HbA_1c 51 mmol/mol). De artsen (internisten en huisartsen), POH’s en diabetesverpleegkundigen kregen tweemaal 2 uur training in het toepassen van dit model.
Na de tweede diabetescontrole waarin het model werd gebruikt (na ongeveer 1 jaar) zagen de onderzoekers dat de patiëntactivatie toenam met 1,53 op een schaal van 0-100 (95%-BI 0,67 tot 2,39). De BMI (-0,22; 95%-BI -0,33 tot -0,10) en het LDL-cholesterol (-0,07 mmol/L; 95%-BI -0,12 tot 0,012) namen iets af. Het HbA_1c nam toe met 0,08% (95%-BI 0,03 tot 0,12). Deze verschillen waren statistisch significant, maar klinisch niet relevant. 

Als beperkingen noemen de auteurs dat de zorgverleners vaak hun eigen draai aan het model gaven en dat de vervolgtijd van 1 jaar mogelijk te kort was voor echte verandering in patiëntactivatie. Daarnaast nam slechts iets meer dan de helft van de geschikte deelnemers deel aan het onderzoek, waarbij mogelijk selectie van gemotiveerde patiënten optrad. Een persoonsgericht consultatiemodel waarbij de focus verschuift van een jaarcontrole naar een jaargesprek kan zelfmanagement mogelijk subtiel beïnvloeden. Op de korte termijn is daarvan echter weinig effect te verwachten op betere diabetesuitkomsten.