Spanningshoofdpijn, en dan?

Hoofdpijn is een veel voorkomende kwaal waar huisartsen in hun spreekkamer regelmatig mee te maken krijgen. Niet zelden stellen zij de diagnose ‘spanningshoofdpijn’, maar wat dan? Op theoretische gronden is het aannemelijk dat ontspanningsoefeningen, biofeedbacktraining en cognitieve gedragstherapie de klachten kunnen verminderen. Een verwijzing naar de fysio- of mensendiecktherapeut is snel gemaakt. Verhagen et al. onderzochten hoe zinvol dit is. Zij deden een meta-analyse van 44 onderzoeken naar het effect van ontspanningsoefeningen, biofeedbacktraining en cognitieve gedragstherapie gericht op het omgaan met spanningen. Dit waren alle gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken met in totaal 2618 volwassen patiënten waarin één behandeling of een combinatie van behandelingen werd vergeleken met geen behandeling, ‘wachtlijstcondities’ of een placebobehandeling. De gemiddelde duur van de behandeling was iets minder dan 2 maanden, met een gemiddelde follow-upperiode van 4 maanden. Het effect van de behandeling was positief als de patiënt aangaf dat de hoofdpijn met meer dan de helft was afgenomen. Uit deze meta-analyse kwam naar voren dat geen van de behandelingen beter werkt dan niets doen of een placebobehandeling. Helaas was op de onderzoeksopzet van veel onderzoeken wel wat aan te merken. Ook was een 50% afname van de klachten misschien wat ambitieus. Het kan dus zijn dat behandeling wel wat doet, maar dat dit effect niet uit de meta-analyse is gekomen. Hoe het ook zij, enige terughoudendheid met die verwijzing naar de fysio of Mensendieck lijkt op zijn plaats. Linda Bröker