Omdat een kleine AK slechts zelden ontaardt in een plaveiselcelcarcinoom, adviseert de NHG-Standaard Verdachte huidafwijkingen om AK alleen te behandelen bij cosmetisch storende, slecht controleerbare, grote en uitgebreide laesies. 5-FU-crème is dan te verkiezen boven cryotherapie vanwege een hoger genezingspercentage (respectievelijk 60% en 40%).
Alternatief
Voor in het gelaat en op het hoofd is nu een alternatief beschikbaar: 1%-tirbanibulinezalf (tyrosinekinaseremmend). In een placebogecontroleerd onderzoek bleek 49% van de AK binnen 8 weken volledig verdwenen. Bij 71% van de patiënten ontstond echter binnen 1 jaar een recidief. Het betrof terugkeer van dezelfde laesie of een nieuwe laesie.
Directe en indirecte vergelijking
Er is tot op heden geen directe vergelijking beschikbaar met de bestaande behandelingen, 5-FU- en imiquimodcrème.
Een indirecte vergelijking in een netwerkmeta-analyse (2 onderzoeken met 1%-tirbanibuline en 2 onderzoeken met 5-FU-crème) toonde geen significante verschillen in effectiviteit tussen deze 3 behandelingen. Effectiviteit was gedefinieerd als volledig verdwijning van de laesies.
Hoewel de oddsratio van 5-FU-crème hoger is (35,0; 95%-BI 10,2 tot 164,4), is er door het brede, overlappende betrouwbaarheidsinterval geen sprake van een significant verschil met tirbanibuline (OR 11,1; 95%-BI 6,2 tot 20,9). Uit de meta-analyse kunnen geen conclusies worden getrokken over het verschil in ernst van de bijwerkingen of de verschillen in therapietrouw.
Tirbanibuline lijkt duurder dan 5-FU-crème: respectievelijk 76,30 euro per 250 mg, goed voor 125 cm2 en 15 euro per 15 gram.
Nog even wachten
Fijn dat de farmaceutische industrie alternatieven zoekt voor deze veelvoorkomende aandoening. De 5-FU-crème lijkt immers niet de optimale behandeling. Maar zonder een goed vergelijkend onderzoek is tirbanibuline nog niet geschikt voor brede toepassing in de huisartsenpraktijk.
Lees meer over het onderzoek Tirbanibuline bij actinische keratose van E.P. Schwarz.
Literatuur
- Schwarz EP. Tirbanibuline bij actinische keratose. Ge-Bu 2022(56):7;57-60.