Cranberry’s tegen blaasontsteking

De helft van de vrouwen maakt minstens één keer gedurende haar leven een urineweginfectie door, en ongeveer een kwart houdt klachten na een infectie. Vrouwen met recidiverende blaasontstekingen krijgen dikwijls een onderhoudsdosering met een antibioticum om de frequentie van blaasontstekingen te verminderen. Vaak wordt ook het dagelijks nemen van cranberry’s (sap of tabletten) genoemd als alternatief, hoewel hard bewijs voor de werkzaamheid hiervan nog ontbreekt.

In een dubbelblinde, dubbel dummy, noninferiority trial werden 221 premenopauzale vrouwen met recidiverende klachten van blaasontsteking gerandomiseerd in een groep die trimethoprim-sulfamethoxazol (TMP-SMX 1 maal daags 480 mg + 1 x placebo) kreeg, en een groep die cranberrycapsules (2 maal daags 500 mg) kreeg. Na een jaar was het gemiddeld aantal patiënten dat minstens 1 symptomatische blaasontsteking kreeg hoger in de cranberrygroep dan in de TMP-SMX-groep (78,2% versus 71,1%; p = 0,03). Ook de tijd tot de eerste symptomatische blaasontsteking was in de cranberrygroep korter dan in de TMP-SMX-groep (4 versus 8 maanden). De TMP-SMX-groep had na 1 maand wel een hoger percentage E-coli bacteriën met resistentie tegen TMP-SMX (86,3% versus 23,7%). Beide middelen werden even goed verdragen.

Dit onderzoek laat zien dat profylaxe met een antibioticum effectiever is dan cranberry’s om blaasontstekingen te voorkomen. Antibioticum leidt echter tot meer resistentie. Het eerste keus profylacticum in Nederland (nitrofurantoïne 50-100 mg of trimethoprim 100 mg) verschilt van de in het onderzoek gebruikte medicatie. Voor nitrofurantoïne is de resistentie van E-coli over het algemeen lager dan voor trimethoprim. De conclusie is dat een antibiotisch profylacticum de voorkeur blijft houden, maar dat in sommige gevallen cranberrycapsules een goed alternatief kunnen zijn. (Just Eekhof)